Norwegia jest jak niekończący się dzień w lecie: światło wydaje się nigdy nie kończyć, a jednak nieustannie się zmienia, kąpiąc fiordy, lasy i góry w coraz to nowych kolorach. Kiedy po raz pierwszy usiadłem nad norweskim jeziorem ze szkicownikiem, poczułem, jak krajobraz rzuca wyzwanie nie tylko moim oczom, ale także mojej wyobraźni. Powietrze było przejrzyste, woda odbijała niebo w tak głębokim błękicie, że wydawało się to niemal nierealne. W tym momencie zrozumiałem, dlaczego norwescy artyści zawsze starają się uchwycić to, co niezrozumiałe - światło, ciszę, ogrom.



Norweskie malarstwo charakteryzuje się głębokim związkiem z naturą, ale to znacznie więcej niż zwykłe przedstawianie krajobrazów. Edvard Munch, którego "Krzyk" jest obecnie jednym z najbardziej znanych obrazów na świecie, uchwycił egzystencjalne lęki i tęsknoty swoich czasów w swoich obrazach olejnych i grafikach. Historia sztuki Norwegii nie jest jednak monologiem, lecz polifoniczną rozmową: Podczas gdy kolory Muncha przetaczają się po płótnie jak wzburzone fale, Harriet Backer szukała cichej magii codzienności w swoich wnętrzach, gry światła i cienia na obrusie, migotania popołudniowego słońca na ścianie. I jest jeszcze Nikolai Astrup, którego gwasze i drzeworyty nie tylko przedstawiają norweski krajobraz, ale niemal go rozświetlają - jakby wmieszał w swoje kolory tajemnicę słońca o północy.



Z czego wiele osób nie zdaje sobie sprawy: Norweska scena artystyczna była wcześnie otwarta na międzynarodowe wpływy, ale zawsze pozostawała idiosynkratyczna. Artyści, poeci i fotografowie spotykali się w studiach Christianii (obecnie Oslo), aby dyskutować o impresjonizmie, symbolizmie i możliwościach nowej fotografii. Fotografia została uznana za medium artystyczne w Norwegii zaskakująco wcześnie - już w XIX wieku pionierzy tacy jak Marcus Selmer eksperymentowali ze światłem i kompozycją, aby uchwycić surowe piękno norweskiego wybrzeża. Później, w XX wieku, fotografowie tacy jak Tom Sandberg uchwycili melancholię i czystość północy w czerni i bieli, tak jakby każde zdjęcie było poematem światła i cienia.



Sztuka Norwegii jest jak sam kraj: pełna kontrastów, czasem surowa, często zaskakująco delikatna. Opowiada o ciszy i burzy, o samotności i wspólnocie, o tęsknocie za światłem w długie zimowe noce. Każdy, kto zaangażuje się w norweską sztukę, odkryje nie tylko wspaniałe krajobrazy, ale także ciche niuanse ludzkiego doświadczenia - uchwycone w oleju, akwareli, rysunku, fotografii i grafice. Jest to sztuka, która nie zwraca na siebie głośno uwagi, ale zaprasza widza do bliższego przyjrzenia się - i być może odkrycia kawałka norweskiej duszy.