Podmuch wiatru niesie zapach świeżej ziemi i wilgotnej trawy przez otwarte okno mojej pracowni we Lwowie. Siedzę przed pustym płótnem, ale kolory już tańczą w mojej głowie: głęboki błękit Dniepru, jasna żółć pól słoneczników, delikatny róż świtu nad Karpatami. W Ukrainie sztuka nigdy nie jest tylko obrazem - jest echem krajobrazu, zwierciadłem duszy, cichym protestem przeciwko zapomnieniu. Tutaj, gdzie Wschód i Zachód spotykają się, gdzie tradycja i nowoczesność obejmują się i rzucają sobie nawzajem wyzwanie, każda akwarela, każdy szkic, każda fotografia jest kawałkiem żywej historii.



Sztuka ukraińska przypomina mozaikę, złożoną z niezliczonych fragmentów: Istnieje ekspresyjna kolorystyka Mykoli Pymonenko, którego wiejskie sceny uchwyciły życie zwykłych ludzi z niemal poetycką szczerością. Jego obrazy olejne opowiadają o festiwalach i pracach polowych, o nadziei i melancholii - i robią to z bezpośredniością, która uderza widza prosto w serce. Ale sztuka Ukrainy nie zatrzymuje się na idylli. Poszukuje, kwestionuje, zaprzecza. W pracach Marii Prymachenko, której gwasze pełne są fantastycznych zwierząt i jaskrawych ornamentów, wyczuwa się siłę sztuki ludowej, ale także odwagę, by odcisnąć własne piętno. Jej obrazy, tak naiwne, jak mogą się wydawać na pierwszy rzut oka, są w rzeczywistości buntem przeciwko zamknięciu, celebracją fantazji w czasach politycznej kontroli.



Czasami wystarczy jeden obraz, aby uchwycić całą epokę. Na przykład słynna "Pieśń kozacka" Serhija Vasylkivsky'ego, akwarela celebrująca wolność i dumę ukraińskich Kozaków, stała się symbolem tożsamości narodowej - i cichego oporu wobec obcych rządów. W zawirowaniach XX wieku, kiedy Ukraina była rozdarta między frontami historii, artyści tacy jak Ołeksandr Bohomazow i Dawid Burliuk znaleźli nowe formy ekspresji: Ich awangardowe kompozycje, często w formie wydruków lub kolaży, zrywały ze starymi sposobami widzenia i szukały języka dla niewyrażalnego. Społeczeństwo zmieniło się, podobnie jak sztuka - stała się bardziej polityczna, bardziej eksperymentalna, a czasem nawet bardziej zdesperowana.



Wreszcie fotografia, to pozornie obiektywne medium, stała się narzędziem pamięci i nadziei w Ukrainie. Zdjęcia Borysa Mychajłowa, który udokumentował postsowiecki Charków w całym jego surowym pięknie, są czymś więcej niż tylko obrazami: Są świadectwem kraju w okresie transformacji, pełnego sprzeczności i tęsknot. Jego zdjęcia odzwierciedlają ukraińską duszę - wrażliwą, dumną, niezłomną.



Sztuka ukraińska jest zatem ciągłym dialogiem między wczoraj a dziś, między jednostką a społeczeństwem. Opowiada o cierpieniu i nowych początkach, o domu i obcych krajach, o niewyczerpanej sile obrazów, które mówią więcej niż słowa. Każdy, kto angażuje się w tę sztukę, odkrywa nie tylko kraj, ale cały świat kolorów, kształtów i historii - żywy, zaskakujący i głęboko ludzki.